مدیر تعاون روستایی خراسان‌جنوبی گفت: اگر بخواهیم اقتصاد پایدار و قوی داشته باشیم و فاصله طبقاتی را در جامعه به حداقل ممکن برسانیم، بهترین راه آن حمایت از شرکت‌های تعاونی و به ویژه حوزه تعاون روستایی است.

تعاون روستایی بهترین بستر شکل‌گیری اقتصاد پایدار / حمایت مجدانه دولت راهگشای پویایی تشکل‌ها است

کنگره فرهنگی– خراسان‌جنوبی؛ سمیه محمدی، تاریخچه شکل گیری آن به قبل از انقلاب بر می‌گردد اما حامی اصلی روستاییان در پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به حساب می آید. همین حامی بودن تعاون روستایی از قشر روستایی به عنوان مولدان اصلی جامعه سبب شده تا سازمان تعاون روستایی سه وظیفه ذاتی را که شامل هدایتی، حمایتی و نظارتی و مراقبتی است دنبال کند. این وظیفه هم در خراسان جنوبی که روستاییان آن محصولات مزیت دار و خاصی چون زرشک، زعفران، عناب و… تولید می‌کنند بیش از پیش نمایان می شود حال برای این که بیشتر با کارکرد و اقداماتی که سازمان تعاون روستایی در خراسان جنوبی انجام داده یا دنبال می‌کند آشنا شویم با مهندس «سید حسن رضوی» رئیس سازمان تعاون روستایی خراسان جنوبی به گفت گو نشستیم که ماحصل آن را می‌خوانید.

سلیقه‌ای عمل کردن دولت‌ها در بها دادن به تشکل‌های تعاون روستایی فارس: در ابتدا نیم نگاهی داشته باشید به فعالیت‌های سازمان تعاون روستایی از زمان تشکیل آن در خراسان جنوبی و وظیفه مربوطه را تشریح بفرمایید؟ رضوی: حوزه تعاون روستایی، حوزه بسیار گسترده‌ای بوده و زمان تأسیس تعاون روستایی به قبل از انقلاب شکوهمند اسلامی ایران بر می‌گردد، در آن زمان با هدف توزیع اقلام اساسی در روستاهای کشور تأسیس شد. در آن دوران تا حدودی اقلام مورد نیاز مردم شامل نفت، آرد و روغن و غیره در تمام نقاط کشور توسط شبکه گسترده تعاون روستایی توزیع می‌شد. در اوایل انقلاب بحث‌هایی وجود داشت که این تشکیلات تعطیل شود اما از طرف دیگر، مسوولان در رأس نظام تشخیص داده شد که در راستای پیگیری و گسترش عدالت اجتماعی این سیستم بسیار مناسب است. این سازمان خدمات خود را در مناطق محروم دورافتاده و روستایی ارائه می‌کند و نقش مؤثری در دهه اول انقلاب و به ویژه در دوران دفاع مقدس در توزیع اقلام و کالاهای اساسی به بهترین نحو در راستای عدالت اجتماعی ایفا کرده و توانست نیازهای اساسی مردم روستائیان و عشایر را تأمین سازد. بعد از پایان دفاع مقدس و حذف اقلام کوپنی و تنظیم بازاری در دوره‌ای تا حدودی نقش تشکل‌های روستایی کمرنگ‌تر شد، به ویژه با حذف یک سری از کالاها از جمله نفت برخی از تشکل‌ها فلسفه کاری خود را از دست دادند ولی تشکل‌ها  با توجه به نیازهای جدیدی که در روستایی ایجاد شده بود می‌توانستند فعالیت های خود را بروزرسانی کنند. بنا به سلیقه دولت‌های مختلفی که روی کار آمده‌اند از سازمان تعاون روستایی حمایت و خدمات خوبی به مردم ارائه شد و در برخی از دولت‌ها تعاون روستایی تضعیف و به همان نسبت خدمات به روستائیان نیز کاهش یافت. دولت‌هایی که به دنبال بحث گسترش عدالت اجتماعی بودند به طور معمول چون این سیستم دارای ماهیت توسعه عدالت اجتماعی بوده از آن حمایت کرده و دولت‌هایی که طرفدار سرمایه‌داری هستند و مسئله عدالت اجتماعی برایشان مهم نبوده به دنبال تضعیف این سیستم  هستند. فراز و نشیب‌های بسیاری تاکنون این سازمان داشته و اگر در برخی از دولت ها تعضیف شده اما خود شبکه در برخی از مواقع سعی کرده توانمندی خود را حفظ کند.

عضویت ۱۹۷ هزار نفر از مردم خراسان‌جنوبی در تشکل‌های تعاون روستایی پتانسیل و بضاعتی که اکنون تعاون روستایی خراسان‌جنوبی دارد طی فراز و فرودهایی که داشته وجود بیش‌ از ۲۰۰ تشکل فعال در اقسام مختلف تعاون روستایی و اتحادیه‌های مختلف که از گذشته وجود داشته‌اند، است. شرکت‌های تعاونی‌های تولید که کود و بذر و نهادهای کشاورزی و خدمات ماشین آلات و ابزار تولید روستائیان را تأمین می‌کنند و نوع دیگر شرکت‌ها، زنان روستایی هستند که در حوزه فعالیت‌های زنان و توانمندسازی زنان روستایی و عشایری فعالیت می‌کنند. نوع دیگر شرکت‌های تخصص کشاورزی مانند اتحادیه‌های دامداران و شرکت های زیرمجموعه این اتحادیه‌ها و نظام‌های صنفی و شرکت‌های سهامی زراعی بوده که از بخش تولید و روستایی حمایت می کنند. بیش از ۲۰۰ تشکل فعال در استان وجود دارد که حدود ۱۹۷ هزار نفر از مردم روستایی و عشایری استان عضو این تشکل ها هستند که حدود یک چهارم مردم استان را تشکیل می دهند. همه این شرکت ها عام بوده و خصوصی نیستند و متوسط  در هر شرکت ۳ هزار تا ۵ هزار نفر عضو آن هستند بنابراین خدمات این شرکت ها گسترده بوده و پراکنش ارائه خدمات بسیار وسیع است.

پیش قدم بودن تشکل‌های تعاون روستایی خراسان جنوبی در تجارت الکترونیک فارس: آیا در استان استقبالی برای افزایش تشکل‌های زیرمجموعه تعاون روستایی وجود دارد؟ رضوی: این استقبال بسته به فعالیت‌های مختلف تشکل‌ها متفاوت بوده و برخی از جاها مانند تشکل نفت به سبب گازرسانی تعطیل شده اما برخی از فعالیت‌ها به شرح وظایف این شرکت ها اضافه شده است. حدود ۷۰ درصد کارگزاری‌های ویژه روستایی و عشایر که از سال ۸۴ کار می‌کنند و خدمات خوبی در بیمه کردن بیمه اجتماعی روستائیان و عشایر دارند از تشکل های زیرمجموعه تعاون روستایی هستند. در بسیاری از موارد دیگر بازرسانی خرید تضمینی و حمایت از اعضای در هر منطقه انجام می دهند لذا برخی از فعالیت هایی که  حذف شده فعالیت های جدیدی جایگزین شده است. اکنون در بحث بازرگانی هوشمند و تجارت الکترونیک تشکل‌های زیرمجموعه تعاون روستایی استان پیش قدم هستند. سامانه پست سام که برخی از کالاهای اساسی را به صورت هوشمند ثبت نام می‌کنند و در منازل به دست مشتریان با کمترین هزینه می‌رساند یکی از شرکت های تعاون روستایی با تفاهم نامه‌ای که با شرکت پست داشته انجام داده است. همچنین در شهرستان خوسف شرکت تعاونی ابن حسام بحث بازرگانی هوشمندی دارد که در کل کشور آنلاین محصول به دست مشتریان می رساند. در بشرویه شرکت اسلامیه بسیاری از خدمات مورد نیاز نه تنها جامعه روستایی بلکه جامعه شهری را نیز انجام می‌دهند. اقدامات بسیار خوبی در تمام بخش‌ها برند سازی، جمع آوری، بسته بندی و عرضه در سطح کشور توسط تشکل‌ها زیرمجموعه سازمان تعاون روستایی در استان انجام شده و در حال انجام است.

حمایت از شرکت‌های تعاونی بهترین راه برای رسیدن به اقتصاد پایدار و قوی فارس: به نظرتان مهم‌ترین رمز موفقیت تشکل‌های تعاون روستایی چیست؟ رضوی: بروزرسانی فعالیت‌ها یکی از رموز موفقیت تشکل‌ها با توجه به نیاز جامعه است. یکی از تشکل‌های تعاون روستایی که موفق عمل کرده، شرکت بتکا در استان بوده که در زمینه صادرات بین المللی محصولات را در سراسر کشور انجام می دهد. شبکه تعاون روستایی، یک شبکه مردمی بوده و مقام معظم رهبری در دیداری که با فعالان اقتصادی داشتند تأکید کردند که تعاونی‌ها را دریابید. اگر بخواهیم اقتصاد پایدار و قوی داشته باشیم و فاصله طبقاتی را در جامعه به حداقل ممکن برسانیم و مانند اقتصاد غرب نشود که حداکثری چهار تا شش درصدی حاکم هستند،  بهترین راه آن حمایت از شرکت های تعاونی و به ویژه حوزه تعاون روستایی بوده که بخش اعظم روستائیان و عشایر را تحت پوشش خود قرار داده است. در حال حاضر مقداری شبکه تعاون روستایی ضعیف شده ولی باید خیلی جدی نه به صورت روزمره از این شبکه حمایت و مورد توجه ویژه از طرف دولتمردان قرار گیرد. در حوزه تنظیم بازار اگر چه اقلام وارد بازار می‌شوند ولی اثر خاصی بر بازار نمی‌گذارد به دلیل اینکه مورد رصد قرار نمی‌گیرند. وقتی این فعالیت به شبکه تحویل داده شود، می تواند به صورت فراگیر کار کند و این کالاها به اکثریت جامعه برسد و مورد رصد قرار گیرد تا به دست مصرف کننده واقعی رسیده و این سیر دچار اشکال نشود.

فرصت‌سوزی برای ایجاد زیرساخت‌ها جایز نیست اگر اقتصاد به توان مردم را تبلیغ می کنیم تعاون روستایی بهترین بستر برای شکل‌گیری آن است. فرصت‌ها را نباید به خاطر زیرساخت‌سازی از دست بدهیم، سازمان تعاون روستایی بستر بسیار مناسبی دارد هر چند در حال حاضر این بستر دچار یک سری آسیب‌هایی شده ولی نباید زمان را به سبب بسترسازی و ساختارسازی از دست بدهیم بلکه باید به دنبال رفع مشکلات باشیم تا مردم اثرات آن را در زندگی خود لمس کنند. قانون سازمان تعاون روستایی قانونی به جا و تاحدودی کاملی بوده که بعد از گذشت نیم قرن که از سابقه آن می‌گذرد اگر توسط دانشگاه هایی برتر کشور مورد بازنگری قرار گیرد تغییرات جدی در آن شکل نمی‌گیرد چون این قانون بسیار جامع است. مشارکت دادن مردم در فعالیت‌ تشکل‌های تعاون روستایی جزو برنامه‌های اصلی است فارس: مهم ترین اهدافی که تعاون روستایی استان در سال جاری دنبال کرده چه بوده و آیا به این اهداف رسیده است؟ رضوی: مهم ترین سرمایه در شرکت های تعاونی بحث اعتماد مردم بوده و مردم سرمایه های اصلی هستند؛ چون در دولت‌های قبلی توجه خاصی به این شرکت‌ها نشد به شکلی مردم را ناامید کردند و دلسرد برای حضور و فعالیت در شرکت های تعاونی شده‌اند. یکی از اهداف مهم تعاون روستایی برای سال جاری و سال های آینده این بوده که این اعتماد مردم را دوباره به شرکت ها بازگرداند و مردم به معنای واقعی مشارکت داشته باشند. در مجامع حضور مردم کم رنگ شده و جزو برنامه‌های اصلی این سازمان حضور حداکثری دوباره مردم در جلسات مجامع بوده تا موجب قوت و قدرت بیشتر شرکت ها شود. توانستیم نسبت به سال گذشته بخش بیشتری از مجامع را تشکیل دهیم و حضور مردم را افزایش داده‌ایم هر چند تا ایده آل فاصله فراوانی داریم. تخصیص اعتبارات بازهم لنگ می‌زند بحث دوم بحث های نظارتی بوده با توجه به اینکه نظارت در شرکت ها بسیار کاهش یافته به همین دلیل انحرافاتی در شرکت‌ها ایجاد شده، بحث‌های نظارتی و حسابرسی‌های سالیانه حسابرسی های عملیاتی شرکت ها به طور ویژه پیگیری شده و رشد چشمگیری نسبت به سال های گذشته داشته و سبب شده تا نظم و قانونمداری بیشتر و اعتماد مردم به همین تناسب افزایش یابد و حضورشان در مجامع پررنگ تر شود. در بحث های هدایتی سعی کرده ایم بیشتر در شرکت های کل استان حضور پیدا کرده و از نزدیک در جریان امورات قرار گرفته و در راستای پیشبرد اهداف شرکت‌ها مورد مشاوره و راهنمایی آنها را قرار دهیم. در حوزه کارهای فنی پیگیری کرده ایم یک سری از زیرساخت های مورد نیاز شرکت ها از جمله سردخانه ها و انبارهای مورد نیاز را احداث تا از این حیث ضعیف نباشند، ولی بنا به محدودیت های مالی که در سال های جاری بوده کمتر موفق بوده ایم. کمبود اعتبارات دولتی در سال جاری وجود داشته هر چند پیگیری شده و مصوبه داشته‌ایم اما تخصیص ها جالب نبود. در بحث فرآوری محصولات کشاورزی موفقیت هایی حاصل شد و برخی از شرکت ها توانستند یک سری صنایع وابسته به بخش کشاورزی را احداث کنند. در بحث جمع آوری محصولات کشاورزی بسیار تاکید شده تا محصولی که با زحمت فراوان کشاورزان به دست می‌آید روی دست کشاورزان نماند. با تمام مشکلاتی که در بحث شیر بوده با حذف ارز ترجیحی شرکت ها توانستند تمام شیر تولیدی استان را جمع آوری کنند و نگرانی وجود داشت که شیر در دست تولیدکننده باقی خواهد ماند و فاسد خواهد شد و کمترین اعتراضی با جمع آوری به موقع آن در استان وجود نداشته است. روزانه ۱۲۰ تن شیر در استان تولید می شود که تمام این مقدار بدون نارضایتی دامداران جمع آوری و بخشی در کارخانه های سطح استان فراوری و برخی دیگر توسط شرکت های زیرمجموعه شرکت تعاون روستایی به استان های دیگر صادر می شود.

تشکل‌ها غیرتمندانه خدمت رسانی به مردم را ادامه می‌دهند ارز ترجیحی در استانی که واجب و نیازمند به آن بوده با توجه به چندین سال درگیری با خشکسالی داشته به نحو احسنت توسط تشکل ها و اتحادیه ها تأمین شد. بحث تامین نقدینگی تشکل ها از اولویت های تعاون روستایی استان بوده با توجه به تورم هایی که وجود دارد میزان نقدینگی کم است لذا نیاز به نقدیندگی و سرمایه در گردش بسیار بیشتری برای فعالیت دارند. از ابتدای سال پیگیر بوده ایم تا از منابع مختلف استانی یا ملی بتوانیم سرمایه در گردش شرکت ها را محقق کنیم اما در این بخش نیز موفقیت چندانی حاصل نشده هر چند قول هایی داده شد و معرفی به جاهایی هم شدیم اما ۳۰ درصد محقق و ۷۰ درصد محقق نشد اما تشکل ها چون مردمی هستند با همه محدودیت هایی که دارند ولی بازهم پای کار بوده و از تلاش خود دست برنداشته اند. تشکل‌های زیرمجموعه تعاون روستایی درد مردم را می دانند چون خود مردم هستند. تشکل‌ها غیرتمندانه و با شرافت و با همه سختی ها، شبانه روزی تلاش کردند و لی در روند خدمات رسانی به اعضای سعی کردند خللی ایجاد نشود.

فروکش کردن نگرانی زعفران‌کاران استان با داخل گود آمدن تشکل‌های تعاون روستایی فارس: یکی از بحث های بزرگ تعاون روستایی خریدهای تضمینی، حمایتی و توافقی در این راستا در حوزه اقداماتی که توسط تعاون روستایی استان انجام گرفته توضیح بفرمائید؟ رضوی: خرید تضمینی که امسال در استان داشته ایم؛ یک سری محصولات استراتزیک بوده که در سطح کلان به صورت تضمینی خریداری می شود. در استان خراسان جنوبی از مجموع گندمی که خرید شد بیش از ۸۰ درصد را تشکل های تعاون روستایی انجام و حدود ۲۰ درصد را خدمات بازرگانی شرکت غله انجام دادند. تشکل‌های تعاون روستایی سعی کردند گندم مازاد کشاورزان را جمع آوری و در محل برداشت این خریداری را انجام دهند. خریدهای حمایتی در برخی از محصولات خاص ویژه و مزیت دار اتفاق می افتد امسال در استان این بحث را برای زعفران داشته ایم که ویژه سه استان خراسان بوده است. در این زمینه بیش از یک تن رغفران از کشاورزان خریداری و بسیار اثر مثبتی در روند بازار داشت. کشاوران نگران افت قیمت زعفران بودند و در آن زمان که قیمت‌های این کالاهای ارزشمند حالت نزولی داشت با خرید شرکت های تعاون روستایی و بعد از مدتی با راه افتادن صادرات سیر صعودی به خود گرفته است. تعاون روستایی جدای از مردم نیست تغییری در قیمت زعفران ایجاد شده و به تازگی افزایش یافته که شامل حال کشاورزان می شود و اگر کشاورزان در بازار آزاد بتوانند محصول خود را به فروش برسانند بازهم اجازه داده شده تا محصولی را که به شرکت های زیرمجموعه تعاون روستایی تحویل داده را تا سه ماه پس گرفته و در بازار آزاد به فروش برسانند. تعاون روستایی جدای از مردم نبوده و هر جا به نفع کشاورزان بوده حاضر به همکاری است. خرید حمایتی زعفران به دلیل این بوده که دلال نخواهد سود را ببرد و به ضرر کشاورز باشد و در این بین تعاون روستایی هیچ موقع نخواسته سود خاصی را ببرد. در بحث خرید توافقی، دولت بودجه ای را تصویب نمی کند و فقط شرکت ها و اتحادیه های تعاون روستایی با کشاورز توافق کرده و محصول را خرید و فروش می کنند. تعاونی ها از سرمایه ای که خودشان دارند خرید توافقی را انجام می‌دهند. در بحث زرشک خرید توافقی را داشته ایم و اعتبار دولتی برای حمایت از این محصول وجود نداشت. هر چند تلاش شده در این محصول خرید حمایتی را دولت انجام دهد اما بنا بر برخی از مسائل دولت این را نپذیرفت و فقط خرید توافقی پیشنهاد شد. و شرکت های ما که مورد حمایت نقدیندگی از طریق تسهیلاتی و وام از سوی دولت قرار گرفتند وارد این گود شدند و به خوبی بازار زرشک را کنترل کردند. بیش از ۴۰ هزار خانوار کشاورزی استان درگیر محصول زرشک هستند و هدف گذاری که دلال و تاجر کرده بود زرشک تر و با شاخه را نهایت هفت تا ۱۰ هزار تومان خریداری کنند ولی تشکل ها از ۱۳ تا ۲۰ هزار تومان خریداری کردند به شکلی شد که بخش اعظمی از این محصول کیلویی ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان به فروش رفت. در استان ۸۰ هزار تن زرشک تر تولید شده و اگر در هر کیلو تفاوت قیمت بین خرید تعاونی ها و دلالان ۱۰ هزار تومان هم باشد ۸۰۰ میلیارد تومان به زندگی کشاورزان استان تزریق شده است. این دخالت در بازار به نمایندگی از کشاورزان می تواند سود کلان را عاید کشاورزان کند. در حال حاضر زرشک پفکی خوب در بازار استان هر کیلو ۱۲۰ هزار تومان به فروش می‌رسد که نسبت به سال گذشته دو برابر شده است. وقتی تورم ایجاد می‌شود قدرت خرید مردم پایین می‌آید و مردم بیشتر برای خرید کالاهای اساسی خود هزینه پرداخت می‌کنند و زرشک چون محصولی لوکس بوده از سبد کالای خانوارها حذف می شود. احساس می کنیم قیمت کنونی زرشک خوب است.

فارس: برنامه ای برای خرید حمایتی و توافقی محصولات کشاورزی استان برای سال آینده تعاون روستایی دنبال می‌کند؟ رضوی: از الان باید پیگیری کنیم و نمایندگان استان باید سعی کنند که محصولات کشاورزی استان مورد خرید حمایتی دولت قرار گیرد زرشک و زغفران محصولات مزیت دار بوده ولی کالای استراتزیک نبوده که مورد خرید تضمینی قرار گیرد. این موضوع را در دستور کار سال آینده تعاون روستایی قرار داده‌ایم. در بحث عناب که تولید گسترده ای داشته ایم مشارکت داشته و برخی از تشکل ها خرید توافقی را انجام دادند و غرفه هایی در میادین میوه و تره و بار برای فروش عناب و زرشک گرفتیم و بخشی از حجم تولید را از این طریق توانستیم به فروش برسانیم. سال گذشته بهترین عناب کیلویی ۷۰ هزار تومان از کشاورز خریدار شد و امسال بیش از ۲۰۰ هزار تومان از کشاورز خریداری شد. موفقیت تعاونی‌ها در صادرات محصولات استان در گرو تأمین نقدینگی فارس: خلأ و چالش های موجود در حوزه خرید و صدور محصولات خاص و مزیت دار استان چه بوده و چه اقدامات اساسی در این راستا انجام شده است؟ رضوی: یکی از بحث های مهم کمبود نقدینگی در دسترس تشکل ها بوده که باید در تهیه این نقدینگی دولت آنها را مورد حمایت ویژه قرار دهد. ۲۰۰ تشکل فعال در استان وجود دارد که به طور متوسط هزار میلیارد تومان تسهیلات اگر به آنها داده شود و  این تسهیلات در واقع به ۲۰۰ هزار نفر عضو این تشکل ها داده شده کمک بزرگی به این جامعه عظیم خواهد بود. در صورت تأمین نقدینگی تشکل‌های تعاون روستایی این تشکل‌ها حضور گسترده تری در خرید محصولات داشته باشند و در صادرات موفق تر عمل می‌کنند در حالی که با توجه به نبود نقدینگی، شرکت ها تعاون روستایی قادر نیستند مقدار مورد نیاز محصولات را برای صادرات از استان تهیه کنند بنابراین سرمایه گذار شخصی وارد شده که به سود کم قانع نبوده بنابراین سود اصلی که باید به نفع کشاورز باشد به جیب دلال می رود، لذا گریزی نیست به جز اینکه تامین نقدینگی تشکل‌های تعاون روستایی را دولت در دستورکار خود قرار دهد. در بحث های زیرساختی کشاورزی اولویت را به شرکت های تعاون روستایی باید بدهند و تسهیلات این حوزه را به صورت ویژه به شرکت های تعاون روستایی اعطا کنند. نهادهایی همچون بیناد علوی و ستاد اجرایی فرمان امام به جای شناسایی تک تک افراد تسهیلات خود را تجمیع کرده و به شرکت ها که خانواده های بسیاری از کشاورزان عضو آن بوده اعطا کنند تا صنایع بزرگتر که اشتغال پایداری تری دارد و نظارت بهتری می تواننند داشته ایجاد شود. رضایت نسبی بهره‌برداران زرشک استان با فعالیت تشکل‌ها حاصل شده است فارس: آیا بهره برداران بخش کشاورزی استان از خریدهای توافقی محصولات مزیت دار استان رضایت دارند؟ رضوی: احساس می کنیم رضایت نسبی در بین بهره‌برداران زرشک استان وجود داشته با توجه به اظهاراتی که فرمانداران برخی از شهرستان های استان مبنی بر اینکه سال گذشته که اکثر کشاورزان در فصل برداشت برای اینکه محصول زرشکشان خراب نشود مراجعه به فرمانداری ها داشته اند ولی امسال به دلیل دخالت هوشمندانه شرکت های تعاون روستایی که به موقع زرشک کشاورزان را جمع آوری نمودند این مراجعات وجود نداشته و دغدغه کشاورزان از بین رفت. در مورد محصول انار در استان، انار خوب و مناسب جمع آوری شد و اناری که در دست کشاورز باقی ماند انار بدون کیفیت بود لذا در برخی از موارد که کشاورز محصولی با کیفیت را تولید کرده بود مشکلی برای بازارش وجود نداشت. فارس: به نظر شما فعالیت های تعاون روستایی در روستاهای استان رونق دارد و اگر نه آیا آسیب شناسی شده است؟ رضوی: بسیاری از شرکت های تعاون روستایی بنا بر نیازهای جامعه به ویژه در روستاها خود را بروزرسانی کرده اند و اگر مورد حمایت قرار گیرند ظرف یکی دو سال آینده همه این تشکل‌ها می تواند فعالیت ها خود را بروز کنند. پایان پیام/۶۹۰۲۷

By aminkav

دیدگاهتان را بنویسید